Urk II

Voor Jacob.

We hebben elkaar niet in beleefdheid ontmoet. Er was geen sprake van wederzijdse interesse. Ik liep zaterdagavond binnen bij jullie in een café op Urk en bestelde een biertje. Ik wilde het niet graag toegeven, maar ik heb mijn route inderdaad zo uitgestippeld om op zondagochtend op Urk naar een kerkdienst te kunnen gaan. Je nam me dat kwalijk en zette me neer bij alle schrijvers van de kranten en tijdschriften die hier op zaterdagavond komen om het nachtleven van Urk en vervolgens de zwarte kousengemeenschap op zondagochtend te veroordelen. Jij zei ‘ga dan niet alleen naar de zwarte kousen gemeenschap maar ga ook wel naar andere kerken. En schrijf daar ook over.’ Uitleggen dat het mij niet om de zwartekousengemeenschap ging was lastig in een druk café waar jullie mij bovendien wantrouwden.

‘Wij gaan hier uit op zaterdagavond, en je ziet hier wel eens een knokpartijtje en soms zie je iemand met zulke doppen over straat lopen. En dan schrijven ze hoe we de volgende ochtend allemaal weer in de kerk zitten. Ik wil niet dat Urk zo negatief in de media komt, dus je mag met me praten als je het wel objectief probeert te beoordelen.’

Ik heb je niet meegemaakt tot aan sluitingstijd want jouw voetbalclub had die avond een uitje. Maar ons gesprek van een uur bleef me bij en maakte het moeilijk om erover te schrijven. Jouw vrienden moesten steeds om me lachen als ze vroegen ‘wil je nog een pepernootje?’ En ik bedankte. Want na één pepernoot was ik natuurlijk meteen bedacht op het feit dat er MDMA in de pepernoten zou zitten. Daarom lachten jullie natuurlijk zo hard. Ik ben eerder blij als het wél speednoten waren, dan niet. Waarschijnlijk het laatste en lachten jullie alleen om mijn tuttigheid. Jullie vonden mij een verwende linkse kunstenaar en ik ben verwend en een kunstenaar. Maar Jacob, alles waar ik me aan erger, alles waarin ik verzand als kunstenaar, maar ook wat de mensen in mijn ogen niet goed doen. Het klakkeloos overnemen van de beeldvorming. Dat is letterlijk waar ik van wegloop. Ik blijk voor jullie een voorbeeld van een verwende gesubsidierde kunstenaar wie het niet kan schelen of ze gewenst is maar om het belang van kunst haar neus in jullie zaken komt steken. Dat is jullie vooroordeel. Het lukte me niet om dat duidelijk te maken. En daar ben ik achteraf boos over. De eerste versie van deze brief shreef ik om half twaalf die avond en was een spijtbetuiging op mijn blote knieeën. Ik voelde me schuldig. Nutteloos als kunstenaar. Maar ik heb bijna alle sorry's eruit gehaald. Als jij wil dat mensen los van de beeldvorming denken en écht met elkaar praten, dan moet jij je ook zo opstellen tegenover anderen. Dan zou je gemerkt hebben dat ik iets probeer. Iets wat, los van de vorm waarin ik het probeer, van belang is.

Om lopend door Nederland te gaan is mijn keuze. Natuurlijk hoeft dat niet en kan je ook gewoon met de auto naar een plek toerijden. Het gaat mij erom dat lopen iets met je doet, met je besef van tijd en van de nietigheid van ons micro wormen bestaan. Ik zou het je wel graag nog eens uit willen leggen en je het liefste mee willen nemen. Dan lopen we vanuit Urk twintig kilometer en praten we verder. Ik ga je nog opzoeken om het je alsnog te vragen. Dat is een ondoordachte fantastie. Weet je wat het is? Lopen is eigenlijk een soort meditatie waardoor je in een bepaalde concentratie komt. Misschien dat die concentratie niet ver af ligt van hoe de concentratie is in de kerk op zondagochtend. Iets wat jij als positief omschrijft.

Jij had het over hoe fijn je de hechte gemeenschap vindt. ‘Ik was vorige week niet bij mijn Oma en dan vraagt mijn moeder “waarom was je niet bij oma?”. Of als ik niet in de kerk was vraagt mijn buurman “hee, Jakob, waarom was je niet in de kerk?” en ik vind dat mooi.’ Op Urk gaat het slecht met de visvaart, zeg je. De Urkse visserij heeft het moeilijk en dat doet het ook niet goed voor het dorp. Ik zei tegen je dat het in de kunst eigenlijk ook zo is. Het was niet echt een vergelijking zag ik aan je. En dat is omdat jij kunstenaarschap niet als een vak ziet. Ik heb vier jaar lang op school gezeten om een ambacht te leren. Het klinkt tegenover jouw vissersleven als een belachelijke school en misschien heb je gelijk dat het te luxe en te links is voor deze tijd. Maar je zei wel tegen me dat je graag en veel naar muziek luisterd. Dat Nederland haar kunst zeker moet behouden, maar dat hoe het gaat in Nederland met de kunst buiten proportioneel is. Ik probeerde ‘maar dat is toch veel minder geworden met het nieuwe beleid van deze regering?’ Nogsteeds vond je dat belachelijk. Jacob, als ik met jou praat kan ik me haast niet verdedigen. Maar als je alle subsidies weghaalt houdt je op het gebied van muziek alleen maar the Voice of Holland over. Dit kan grandioos amusement zijn en spetterend klinken, maar deze mensen kunnen zo zingen omdat ze helden en voorbeelden hebben die jarenlang hard hebben gewerkt of zijn opgeleid als muzikant. Het komt ergens anders vandaan dan van RTL, kunst. Het proces van het maken van kunst is een lang proces met veel zoeken. Kunst ontstaat niet op de stip van een talentenshow. Misschien is dat moeilijk voor te stellen, maar dat is iets wat ik nooit geloof. Een kunstwerk maken lijkt eigenlijk veel op het leven zelf. Zoeken, keuzes maken, verkeerde keuzes maken, twijfelen, doorgaan, opnieuw beginnen.

Misschien voel ik me ook wel aangevallen omdat jullie God hebben, die voor jullie nooit verandert. Mijn kunst is echter gebaseerd op nuance en twijfels. Iets wat constant wankelt en verandert.

Ik vind het geen schande dat jullie ’s nachts feesten. Ik heb het niet meegemaakt maar ik ken die nachten. Echter, ik zat zondagochtend bij jullie in de kerk en daar waren een paar jongens die zo te zien niet zoveel geslapen hadden en die zitten er dan wel. Dat vind ik prachtig. Een redding voor de mensen! Dat jullie een doel en een richting hebben en samen komen op zondag om met elkaar te bidden. Het gebed wordt uitgesproken voor mensen uit de gemeenschap die door ziekte genoodzaakt zijn om thuis te blijven en via de radio meeluisteren. Waanzinnig. En Jacob, misschien niet goed om als goddeloze te zeggen, Maar leef en ga, en beken daarna je zonden, zo je wil. Wat maakt het uit wat iemand erover schrijft. Ik heb het zelf gezien, jullie zijn prachtig en jullie leven!

‘Ben je getrouwd, verloofd, verkering, een man? Wie is je man? Die heb je?’ Natuurlijk, shit. Ik zeg maar ja, omdat er vijf gasten om mij heen zitten en ik me niet echt op mijn gemak voel.

‘Ben je zelfstandig?’ vraag je. Ik ben benieuwd naar wat je bedoelt. Zelfstandig in de zin van dat ik het red in het leven, nou je ziet het. Met moeite haal ik het net. ‘Dat als jullie straks kinderen krijgen, wil jij dan minder gaan werken, twee dagen of wil je door en door, om carriere te maken?’ Ik lach hard. ‘Dat is niet echt aan de orde. Kijk, wij zijn dan allebei kunstenaars' En weer lachten jullie allemaal, ‘en als één iemand zou stoppen met werken, krijg je het helemaal niet voor elkaar.' ‘Goed, stel, dat jouw vriend 1000 in de maand verdient.’ 1000, dat is wel treurig Jacob. ‘Goed. 1500. Dat kan dus niet. Kijk. Je moet wel voor je gezin kunnen zorgen.’ Toen zei ik ‘Al zou het wel kunnen. Ik kan niet stoppen met werken, ik maak geen carriere om geld te verdienen. Wij werken omdat we iets moeten maken, iets vorm moeten geven. Kunst moeten maken. Wij kunnen niet stoppen voordat we Het vorm gegeven hebben, en dat zal nooit gebeuren. Dus moeten we verder werken.’ Jacob sorry, ik zit er verschrikkelijk links omheen te lullen. En te liegen want dit was niet de waarheid wat betreft een vaste relatie. Dat is ingewikkelder, maar mijn angst was dat jullie de goddeloze zonder relatie zouden veroordelen. Of geen nee meer zouden dulden als jullie me mee vroegen naar jullie voetbalfuif. Je zei toen ‘ja dat is ook carriere maken’ omdat je niet wist wat je hier op moest antwoorden. Maar dat is wel waar het om gaat. Ik wil absoluut mijn gelijk niet halen, Maar we zitten misschien niet zo ver van elkaar af, jij en ik. Soms zou ik het liefste ander werk doen. Strijken in een wasserette of misschien wel helemaal niet werken. Want bij mij komt ook echt de wens om een kind op te tillen en te voelen dat het bij mij hoort. Hoe mooi is het als je zo een leven kan leiden dat je daarvoor leeft en geen drang hebt om onmogelijke vragen te beantwoorden. Ik zou het heerlijk vinden, maar even onvoorstelbaar want ik ben nu eenmaal een kunstenaar. Ik moet.

Toen jullie weggingen met de jongens heb ik nog wat handen geschud. Iemand van jullie vroeg me waar ik dan nu sliep. Ik zei hotel de Kaap. Weer gelach. ‘Ah, vrijgezellen! Nou, pas maar op, met die vriend van je. Doe de deur maar op slot want anders komen ze binnen.’ Natuurlijk, ik ben naar huis gegaan, heb de deur op slot gedraaid, mijn computer aangezet en ben dit gaan schrijven. Helemaal volgens plan, en naar verwachting. Ik ga morgen langs verschillende kerken lopen. Ik schrijf er vast weer over, Een stuk wat gaat over jullie, over de wereld en ook over mijzelf. Dat doe ik allemaal uit noodzaak om hiermee bij mensen iets aan te kunnen wakkeren. Zodat mensen inademen, naar buiten gaan en de wereld zien zoals God die heeft geschapen, of misschien zoals de oerknal hem heeft gemaakt en zien hoe Mooi die is. Waarbij ik eerlijk wil zijn en niet kan ontkennen dat het feit dat je een kunstenaar bent ook wel is omdat je ergens een narcist bent. Ik schrijf voor de wereld maar ook voor mezelf. Ik verrijk mezelf met de gedachte dat de zee en de huizen hier in Urk en het feit dat jullie 38 kerken hebben staan waanzinnig mooi is. Maar het doel van dat narcisme is wel dat straks als dit theater wordt, het ook andere mensen behalve mijzelf verrijkt.

Je zit in mijn hart, Jacob. Ik wens je al het goede, alle liefs, Ik heb een uur lang naar je mooie, verontwaardigde en goeie hoofd zitten kijken. Ik vind jullie prachtig met je oorbellen. Je zei dat Urkers goeie genen hebben, ik heb gezien dat het waar is.

Je had geregeld dat ik maandag mee mocht op een boot, dat heb ik niet gedaan. Ik moest namelijk weer verder voor mijn werk. Ik vond dat spijtig, maar ik heb wel aan Willem gezegd dat ik niets negatiefs ga schrijven over Urk. Ik zal iedereen die ik ooit negatief over Urk hoor spreken tegenspreken en over jou vertellen.

Grote groet,

Eva van Manen

Grace

De wereld is een grote draaiende bol. Dat is iets wat waar is, totdat het tegendeel wordt bewezen.

Ik ben in Lelystad waar ik heel diep heb geslapen onder de koepel van vrede in Sidhadorp.

Ik liep gister door de polder van Swifterbant naar Lelystad en het was zo mooi. Ik liep over een rotonde die wat hoger lag en daar spreidde zich het uigestrekte drooggepompte kleiland voor mij uit. De zon brak door de grijze wolken boven de windmolens die de lampen van de huiskamers en keukens van de mensen aandraaien. De grondontwerpers bedachten dat er nieuw land moest zijn, en ze maakten nieuw land. De Goden schijnen ons uit klei te hebben gebakken, maar de Hollanders veranderden de zee in klei. De Hollanders zijn altijd een trots volk geweest en hier bovenop een dijk begrijp ik dat wel. Onder de windmolens grazen schapen en er vliegen tegelijkertijd vijf soorten vogels op. Dan is het opeens weer zo otzettend mooi, dit land. Ik luister Bob Dylan en loop licht door een greppel met modder en gras plakkaten.

Toen kwam ik een onderzoeker tegen, wie zijn lunch wandeling maakte. We luisterden Erbarme Dich uit de Matheus Passion en keken naar de zon op de polder. Een vrijwilliger, Ben (80) van de kinderboerderij in Swifterbant vertelde mij dat het moeilijk is, in de dorpen in de polder. De bevolkingsaantallen groeien niet. Winkelpanden staan leeg en je merkt toch dat de lager opgeleiden hier komen omdat de huur niet hoog is. Swifterbant maakte op mij geen gezellige indruk. En dan sta ik tien kilometer verder opeens hier. De hemel schijnt een winters licht over deze kleigrond. Twee mensen staan de Matheus Passion te luisteren, één glundert en zegt dat hij in dertig jaar nog nooit zoiets heeft meegemaakt. Hij loop stralend weg en verdwijnt als rozijn op de dieptelijn naar zijn laboratoriumtafel. De heer God is voor mij nogsteeds niet iets aannemelijks, maar vandaag was wel een dag vol gratie en, ja, Hoop. Ook bij de mensen in Sidhadorp waar ik nu ben. Ik at in het vegetarische restaurant en praatte met Willem, een saxofonist wie drie dagen per week in Sidhadorp woont. Hij vond me moedig en vond mijn zoektocht mooi. De appeltaart was waanzinig lekker. Eindelijk warme broodjes, warme glimlachen en in de knikjes op straat ligt weer iets wat ik al dagen lang niet heb gezien. Gratie.

http://www.youtube.com/watch?v=0WLedpz9a40

Het lage land

Ik loop door Swifterbant, De lage polder.

Al de vrouwen die ik aanspreek willen niet praten. Dat zijn er vijf. De man van de plantsoendienst kijkt me niet aan. Ik loop naar binnen bij het buurthuis maar hier is niemand, Op een meisje aan de bar na die daar alleen zit en een roerstaafje tegen haar eigen gezicht aanslaat. Ze zegt dat ze niet naar school hoeft omdat ze ziek is, wiebelt met haar beentjes en vraagt me 'hoe heet jij?'. Ze heet zelf Annieka, maar eigenlijk angeliqua Madelon. 'au!' zegt ze weer als het roerstaafje in haar gezicht komt.

Ik koop een krant en loop tegen vier luidruchtige twaalfjarigen aan. 'mag ik je krant hebben?' vraagt de leider. 'nee, want ik heb hem zelf nog niet gelezen.' 'heeft u een klein bruin jongetje gezien?' nee. 'met een pistool?' nee, zeg ik. 'want wij zoeken hem.' Zegt de leider van de witte wormen uit Swifterbant. 'waar komt hij dan vandaan dat hij bruin is?' 'hij is eigenlijk niet bruin maar zwart.' zegt een polder meid met roze jack. 'HIJ IS IN DE WCPOT GEVALLEN!' Roept een dunne worm met een gel kuif die waarschijnlijk hetzelfde model heeft als papa die in Kunduz zit maar wel erg veel aan zijn wormenvormigen thuis denkt. Zd lachen hard en roepen de mazzel en fietsen weg.

De vrouw bij wie ik slaap heeft een klein bibberend klefbeffertje, Fiffie. Hij snuffelt aan mijn tas en staat dan besluiteloos bibberend op het linolium. Ik ga een decor maken van gipsen of kalken leeuwen, die in voortuinen staan. Ik zag er onderweg één met een handschoen op zijn hoofd, foto volgt als ik op internet kan met computer. Ik ben het bijna zat in Nederland, morgen nog naar Lelystad langs bij de mediterenden in Sidhadorp dus eigenlijk morgen weer een beetje thuiS. Ariba, Nederland..

Blaffende blueszanger en Halleluja Amen

Gegroet, Ik ben niet verdwenen van de aardbodem, niet ontvoerd maar zat in Urk zonder internet. Niet op mijn laptop en niet op mijn telefoon. Nu zit ik in Swifterbant op een bankje, Zuidelijker in de Polder met mijn iPhone. Ik was vrijdag in Zwolle. Een biertje gedronken met dronken pubers op vrijdagmiddag Happy Hour, Drie cafes naast elkaar met dranghekken waar achter gerookt wordt. Ik liep het museum in en daar was een tentoonstelling over Nieuw Licht, Kunstenaars die onder erbamelijke omstandigheden zichzelf neerzetten en portretteren in de natuur. Of het werk van een man die de hertjes filmde die tegenwoordig in de sneeuw ronddartelen op het terrein van Auschwitz. Er gingen ook collages over Hitler die graag zijn soldaten vergeleek met de natuur. Mannen als statige, sterke bomen. Ik praatte met mensen en vroeg of ze het voldoende vonden, Een zelfportret in de sneeuw als kunst. Het antwoord was nee, Maar het was misschien niet de kunst die niet voldoende was maar de bezoekers die het af lieten weten. Luid pratend liet een vrouw haar kind schreeuwend rondrennen. De jongen van een jaar of vijf rende en rende. Na een tijd hurkte ik bij hem neer en zei: Weet je dat we in een museum zijn? Nee, zei de jongen. Er hangen hier allemaal plaatjes, foto's aan de muren, 'nee niet waar' zegt hij. 'jawel, daar. Zie je? Daar kijken wij dan naar en zijn een beetje stil. Hoe leg je dat uit aan een jongen van vijf. Zijn moeder schreeuwt naar haar vriendin, Of ze nog even beneden zullen kijken of dat ze koffie gaan drinken. 'ik wacht beneden in de gang. IK WACHT BENEDEN IN DE GANG' Dan kijkt ze mij sloom maar niet vriendelijk aan. Vrijdagavond nog een avond met ouwe Zwolse rockers naar De Shaggy Dogs staan luisteren in een kroeg. Een Franse bluesband mét blaffende zanger. We hadden het over muziek, De zanger had een goeie act en een goed pak. De volgende morgen naar Urk gegaan, Maar mijn vingers zijn nu zo koud van buiten op een iPhone dit tikken dat ik daar later meer over schrijf. Urk verdient het om mooi neergeschreven te worden, Het wordt het lezen waard. Groeten uit de polder Eva

11:44

Coevorden had nog één joodse inwoonster, maar dat is ook lang geleden zegt de jongen in de stationsrestauratie. Nu is de synagoge een muziekschool.

Of ik zelf joods ben, dat ik er ernaar vraag. En of ik ooit in Auswitz ben geweest. Nee en tot mijn schaamte nee. Hij is wel in Auswitz geweest. Dat daar Duitsers rondliepen vond hij ongepast. Waarom? Door die taal, door hoe ze zich gedroegen. Maar je kunt toch niet deze of alle Duitsers blijven beschuldigen van iets wat hun voorouders hebben gedaan? Nou.. zegt hij, ik heb sowieso moeite met Duitsers. Coevorden ligt natuurlijk ook aan de Duitse grens, zeg ik. 'ja, ja dat is wel zo.' Waarbij de subtekst duidelijk 'Maar dat ik dat zeg komt niet doordat wij hier toevallig bij de Duitse grens wonen. Het Duitse volk ís gewoon een onbeschaamd en slecht volk. Dat is niet mijn mening maar de waarheid.' is. En wij dan, denk ik. Nederland met haar PVV een PVVstemmers. Hier lijkt het partij programma van de PPV oud nieuws, er wordt niet meer zo vaak over discriminatie gesproken omdat we het hebben over Geld. Dat blijkt belangrijker te zijn voor veel mensen waarmee ik praat de laatste paar dagen dan wat dan ook. Vraag mensen naar de politiek en ze beginnen over hun eigen geldzorgen, de liberale regering waardoor de rijken erop vooruit gaan en waarbij 'de mensen' vergeten worden, waarmee ze zichzelf bedoelen. De mens lijkt soms behoorlijk egocentrisch. In Duitsland waren het ook de betere economische tijden die beloofd werden door Hitler. Hij zou 'de mensen' weer aan banen helpen, Duitsland weer sterk maken. Mensen wilden dat horen, en niet dat Hitler een fascist was en joden vergaste. Ze wilden het niet zien, of ze zagen het echt niet. Oprecht verblind door hun egocentrisme.

Heftige utspraken, ik wil me niet verder wagen aan het vergelijken van Nederland nu met het Duitsland van de jaren dertig. Ik wilde deze jongen nog wel vragen of hij hierom dan ook alle Nederlanders slecht vond. Maar hij kreeg andere klanten en ik wilde een trein halen.

Nog één ding.

We hebben in Nederland wel een politicus die vindt dat vrouwen met een hoofddoek op KOPVODDENTAX moeten betalen.

DAT ZEGT HIJ ECHT> Misschien dat het feit dat zo'n KlootMongool nogsteeds als een zuigende parasiet aan deze regering hangt ons wel allemaal slechte mensen maakt. De Nederlanders zonder uitzondering populistisch, onbeschaamd en slecht. Ik moet iets vrolijks doen vandaag, gelukkig ben ik nu in Zwolle met een lief meisje achter de bar van een coffiewinkel.

Coevorden

Goed. Wachtwoord van internet gehaald.

Gisteren bijna niemand gesproken. Twee wandelaars eventjes in een koffiecaverne, daarna vijfentwintig kilometer lang helemaal niets. Ik liep de afgelopen dagen een beetje vast. Ik voelde steeds dat ik pijn heb in mijn linker voet en wanneer ik door de weilanden loop zie ik mezelf soms door mijn eigen concept heen lopen. Heel vervelend. Alles is dan te geconstrueerd, te ver vooruit bedacht. Verolgens loop je jezelf te analyseren, terwijl deze vrijheid cadeau krijgt zonder dat je ervoor gevochten hebt. Je loopt in waanzinnige lege landschappen. Je overgeven. Je moet je overgeven.

Mijn homeopatische fysio zegt altijd terwijl ik een kwartier als een dier op zijn behandeltafel sta ‘je moet helemaal niets, Eva. Als je ingezakt wil zitten als een vogeltje mag dat ook. Doe maar eens.’ En dan ga ik op mijn hielen zitten alsof ik naar Mekka bid. Om daarna weer overeind te komen en te voelen hoe dat voelt. Ik moest bij ons eerste consult huilen omdat ik dezelfde analytische gedachten had als nu tijdens het lopen, alleen gingen ze toen over het uitgaan van een relatie. En dat is iets ingewikkelder dan kijken naar hoe mooi het land eigenlijk is waar je doorheen loopt.

Ik liep ondertussen alweer een kwartier naar mijn schoenen te kijken. Dan denk je, nee, niet naar je schoenen kijken. Omhoog kijken. Je kijkt op en dan doet je nek pijn en stel je de bandjes van je tas weer wat bij.

Toen kwam het moment dat al die gedachtes verdwenen en er iets nieuws ontstond. De pijn was weg want ik zag het landschap écht en ik hoorde verschillende wandelfanaten in mijn hoofd zeggen 'wandelen werkt als een soort meditatie.' Al die vragen die ik stel aan mensen over vrijheid, geloof, overgave en angsten. Op dat moment was elk antwoord eigenlijk overbodig en ik dacht aan Siddharta van Hesse wanneer hij luistert naar de rivier. Ik dacht na over hoe mensen urenlang mantra’s kunnen zingen. Hoe ze voor Allah alles kunnen opofferen. Ik vraag me af of je als mens echt verlost kan worden van het aardse lijden en of dat komt door iets hogers of dat het je eigen geest is die jezelf bevrijdt. Dat je geest zichzelf als het ware ook wel eens vakantie gunt en je dus in wezen zelf besluit om alles stop te zetten. Om jezelf te bevreiden. Een pijnloos schot in je rug, een shot voor een junk. Een grenzenloze val door de ruimte en tijd. Waarvan ik geloof dat mensen er verhalen over hebben geschreven, Zoals over Mozes met zijn struik. Waarvoor mensen de verklaring hebben gezocht in God.

Toen liep ik langs een kleine Joodse begraafplaats uit de 18e eeuw, Coevorden was vroeger een joodse gemeenschap. Drie bij drie meter en ondanks dat er niemand meer wordt begraven wordt het nogsteeds verzorgd. Dit doet de huidige gemeenschap omdat volgens de Torah graven onaangetast moeten blijven voor als de Messias komt. Dan zullen de doden herrijzen om mee te lopen naar het beloofde land, lees ik op een gedenksteen. De gouden letters geven ook een vermoeden van het Hollandse schuldgevoel. Ik had een blauw edelsteentje in mijn zak zitten voor een goede reis en die heb ik daar op een berg kiezels achtergelaten. De joodse gemeenschap is verdwenen uit Coevorden. En als er ooit schoonheid was in deze stad, is die ook verdwenen. Nu is het alleen nog een treurige stad van goedkope nieuwbouw uit de jaren 50 en de lucht van oud frituurvet. Een groot contrast met het jodendom, Hesse en alles waar ik over nadacht gistermiddag.

hotel ten Cate aan de N381

Er zijn naast de mensen die ik ontmoet nog zoveel andere dingen die ik meemaak als ik alleen ben en kijk naar dit land waar ik doorheen loop. Toen ik gisteravond hier net in de bar beneden was geweest waar een plaatselijke CDA top een borrel hield, belde mijn vader op. Ik vertelde dat ik mijn lippen had gestift om naar de bar te lopen en dat ik daar leverworst op zilvere schaaltjes en CDA mannen met fleece trui aantrof. Mijn vader zei door de telefoon 'daar moet je ook over schrijven. Dat lees ik niet op je blog. Dat zijn toch mooie anekdotes. Dat moet je ook schrijven.' Toen ik net roerei uit een roestvrijstalen bak schepte vond ik wel dat hij gelijk had. Voor wie het wil lezen, De mogelijkheid daar dat dat voornamelijk hij is. Dit is voor jou, papa.

Dat is geen sneer. Ik vraag me als ik aan het lopen ben soms af waar ik mee bezig ben. Dan moet ik hard lachen als ik wegloop van een gesprekje. Om mijn egocentrisme. Dat ik denk mensen blij te maken met mijn bezoek aan hen. Maar ik lach ook om de mensen die ik ontmoet en om onze irritante wereld wanneer ik in een rechte lijn langs een weg probeer te lopen maar steeds klem loop omdat ik tegen parkeerhaventjes omringd met paaltjes of doornbosjes aanloop en weer terug moet lopen om vervolgens helemaal om te lopen. Een heel blok om. Gisteravond liep ik te slalommen en riep 'Ik HAAT Nederland. WAT EEN KUT LAND' lachte hard en stapte vervolgend de pornowinkel binnen waar ik tegenaan liep. Iemand zegt me altijd dat toeval niet bestaat.

Ik vroeg de verkoopster om haar meest liefdevolle film. Ze liep met me mee naar de dvd's en wees een rekje dvd's aan waar een groen stickertje op zat geplakt met handgeschreven 'Vrouw vriendelijk' erop. En de meest harde film? Vroeg ik. 'Dat zijn dan deze. Bondage, maar hier boven ook nog de verkrachtingen en de XXL verkrachtingen. We hebben ook cabines hier en laatst stond het geluid zo hard dat het wel leek alsof er letterlijk iemand verkracht werd hiernaast.' Alles in een Emmens accent. 'Als je een afschrift krijgt staat er niet de naam van de winkel maar dit' en ze wijst op een andere naam op het bonnetje. 'Dan weet je dat.'

Ik zag twintig opvliegende ganzen boven het water. Er stond in de mist een paard met een jas aan, wie toen ik zijn hoofd aaide op zijn eigen tong begon te bijten. Zijn tong was opmerkelijk lang, hij draaide hem een kwartslag zoals mensen ook doen, wanneer ze tegen elkaar zeggen 'kan jij dit?' en hun tong in hun mond steeds opnieuw draaien. Wat de meerwaarde is van deze behendigheid is mij een raadsel, want ik zou niet meteen weer willen aannemen dat het iets van erotische aard is. Ik vroeg me af of paarden altijd zo'n lange tong hebben of dat dit een paard met het syndroom van down was. Nu keek ik naar zijn ogen en dacht dat dat best mogelijk zou kunnen zijn. Soms lachte hij en ging zijn enorme kaak open, zijn tong van een meter maaide door de lucht. Hij deed me wel een beetje denken aan het fantastische zoontje van een vriend van mij. Dat jochie ontroert mij altijd diep, toen hij op een podium klom om mee te zingen met een bandje en erop staat dat de microfoon op zijn hoogte wordt gezet. En meteen begint te dansen als hij muziek hoort. Ik had net een uur lang de hele Winterreise geluisterd wat onbeschrijfelijk was en nu zag ik dit geweldige paard. Ik had hem zo graag de Winterreise willen laten horen, maar mijn koptelefoon is niet groot genoeg voor een paardenhoofd. Dan was hij vast gaan dansen.

Ik heb in Gasselte nog een loflied voor de goddelozen en godsverlaters geschreven, daar ga ik nog wat aan schaven en zal het dan hier op internet zetten. Nu ga ik douchen en lopen naar Coevorden, in het boekje van het Pieterpad vermeld als 'belangrijkste handelsstad naast Groningen waar je nu eenmaal niet omheen kon.' Oude stadsmuren en kastelen dus. Leuk, daar later meer over.

PS. Mijn computer heeft geen dvdspeler en de televisie op mijn kamer ook niet. Een domper, maar wie wat bewaard: die heeft wat.

Gegroet.

REBEL TO REBEL

// Emmen / Met Henk Staats naar REBEL TE REBEL luisteren van 38 special wat hij niet uitluisterd. "We moeten er tegenin blijven gaan, Maar soms heb ik geen zin en kan ik zo boos zijn. Ik geloof niet in de evolutie theorie. Volgens mij hebben de mensen zich helemaal niet ontwikkeld. Het gaat mensen alleen maar om zichzelf. De markt is ook een geloof. Maar wel een asociaal geloof. Het gaat om het menselijke, maar daarin is de mens niet ontwikkeld. En ik ga niet meemaken dat de mens zich wel ontwikkeld."

LEE

Gister luisterde ik in Annen met (A)Dolf, 83, voor de bloemenzaak naar You'll never walk alone van Lee Towers. Dolf keek naar de geheugentraining van Max waar hij graag aan mee doet, en daar vroeg de presentator: 'weet u eigenlijk wat echte liefde is?' Dat is een ring. Zoals om je vinger. Het houdt nooit op, is eindeloos. Dolfs vrouw was elf jaar geleden overleden,

Maar Dolf heeft nooit een nieuwe vrouw in zijn leven gehad.

Lee werkte trouwens vroeger op een kraam in de haven van Rotterdam, waar Dolf ook nog heeft gewerkt.

En Christof.

Zelfs An van Tuijl waar ik vannacht sliep (wie niet met me naar muziek wilde luisteren, en niet op de foto wilde) kwam uit Rotterdam, net als haar man. Waar ze nu ook weer naar terug verhuisden, de boerderij waar ik logeerde was verkocht en ze gingen terug naar de stad. Mijn oom werkte bij radioRotterdam, een radiozender voor de haven. Ik moet veel aan hem denken de laatste dagen, als ik zijn accent steed voorbij hoor komen.

An zegt me dat haar man nogsteeds bang is voor de stad, omdat het is platgebombardeerd. Hij heeft dat gezien als veertien jarige jongen. Dat krijg je er niet zo makkelijk uit. Hij wilde er nooit over praten, maar dat moest op een begeven moment toch, want anders blijft het ergens zitten. 'Mijn man en ik luisteren eigenlijk nooit naar muziek. Ja, orgelconcerten. Dat vinden wij mooi. Mijn man speelt ook. Maar nu moeten we hem weg doen, hij kan niet mee naar de flat in Rotterdam.' Haar man hoort ons gesprek maar wil niets spelen.

\

Nederland - Polen

Dag 1, gelopen van Groningen naar Zuidlaren, Veel weilanden, veel mist, weinig mensen. Een paar met hond. 's Avonds ontmoet ik Christof. Christof komt uit Polen en heeft aan zijn muur één foto hangen. Dolfijnen die opspringen uit zee. Hij was zeeman, werkt nu als lasser omdat zijn gezin het ondraaglijk vond als ze hem zo lang moesten missen. Nu mist hij de zee meer dan zijn gezin. Hij vertelde mij gisteravond hoe hij tegen Nederland aan kijkt. Hij begreep niet waarom ik aan het lopen was, kunst was hem uberhaupt een raadsel. Christof denkt dat de hele Nederlandse overheid corrupt is. Hij zag in de havens van Rotterdam hoe er Poolse groenten werd verkocht, maar in die winkels werkelijk vodka en sigaretten werden verkocht. Denk je dat jullie overheid daar belasting van krijgt? What do you think, he? Its all in the own pocket. Waarbij Christof eerst een ketsend gebaar met zijn handen maakt, En daarna met zijn handen over de zakken van zijn pluche kamerjas wrijft. Dit doet hij vaker. Hij zit wijdsbeens en ik vraag me soms af of hij een onderbroek aan heeft of dat ik straks in de Poolse God zijn naam Christofs geslacht te zien krijg. Christof verteld over de vrouwen die hij in havens heeft ontmoet, maar hij wil vrienden worden met mij. En ik wil vrienden worden met Christof omdat hij vertelt dat hij wil dansen in discotheken om samen te dansen, en niet, zoals apen doen, gescheiden met de handen in de lucht. Christof heeft geen cdspeler en in Zuidlaren heb ik geen bereik met internet dus ik kan Chrsitof niet naar zijn favoriete muziek vragen. Maar dat is ook overbodig. Op weg naar Gasselte, Gegroet.

Start

In Nederland lopen nu. Van de wereld en dingen, langs de randen der beschaving, tussen Sleen en de bus naar StadsAnaal, de Aldi's en C1000den en Toyotatjes. Aftanse Hotels en knusse bed and breakfasts van keurige oudere dames waar de verwarming niet laag kan en het raam niet open. Hoe gaat het daar, in de wereld daarbuiten.

PS
Eigenlijk ben ik Jezus
Met een beetje apparatuur.

WALK TO THE FIRE

Eva:

Lopen,

Ik ga dus lopen.
Op 21 november.
Van Groningen naar Drenthe, naar de Flevopolder en naar de grote stad.
Met twee koptelefoons en slaapadressen
en ik vraag mensen die ik tegenkom,
om samen met mij naar de mooiste muziek die ze kennen te luisteren.
Ik wil weten waarom juist dat nummer. Om verhalen te horen,
En ik vraag mensen ook om te dansen. Met mij. Als ze het durven.

Laatst zei een priester in een documentaire:
‘we zijn onze ziel aan het verwaarlozen.’
Ik heb me het afgelopen jaar veel bezig gehouden met me te verhouden tot de politiek.
Maar na tien brieven te hebben geschreven en niet te hebben verstuurd,
aan ministers, tegenbewegingen en zwervers dacht ik:
Ik heb geen antwoord op de vraag ‘waar is kunst goed voor?’.
En zo is vanuit het overwegende en heroverwegende denken elk debat tegenover deze politiek niet te winnen.
Waarom zouden mensen respect voor elkaar moeten hebben? En waarom is het belangrijk om wel voor de multiculturele samenleving te vechten? 

Maar het is zo simpel. De antwoorden hoeven we niet te geven,
Die zijn er al. Het vuur, het verlangen en verwarring zit in iedereen. 

Laten we dan niet praten,
maar dansen,

We gaan dansen!

TOT SUBIET